|
|
|
| |
Continuant superi
pleno Romana fauore |
| |
gaudia successusque nouis successibus
urgent: |
2
urgent c : augent O || |
| |
conubii necdum festiuos regia
cantus |
3
conubii C : coniugii C || |
| |
sopierat, cecinit fuso Gildone
triumphos, |
| 5 |
et calidis thalami successit laurea
sertis, |
| |
sumeret ut pariter princeps nomenque
mariti |
| |
uictorisque decus; Libyae post proelia
crimen |
| |
concidit Eoum, rursusque Oriente
subacto |
| |
consule defensae surgunt Stilichone
secures. |
| 10 |
ordine uota meant. equidem si carmen in
unum |
| |
tantarum sperem cumulos aduoluere
rerum, |
| |
promptius inponam glaciali Pelion
Ossae; |
| |
si partem tacuisse uelim, quodcumque
relinquam |
| |
maius erit. ueteres actus primamque
iuuentam |
| 15 |
prosequar? ad sese mentem praesentia
ducunt. |
| |
narrem iustitiam? resplendet gloria
Martis. |
| |
armati referam uires? plus egit
inermis. |
| |
quod floret Latium, Latio quod reddita
seruit |
| |
Africa, uicinum quod nescit Hiberia
Maurum, |
| 20 |
tuta quod inbellem miratur Gallia
Rhenum, |
| |
an gelidam Thracen decertatosque
labores |
| |
Hebro teste canam? magnum mihi panditur
aequor |
| |
ipsaque Pierios lassant procliuia
currus |
| |
laudibus
innumeris. Etenim mortalibus ex
quo |
| 25 |
tellus coepta coli, numquam sincera
bonorum |
| |
sors ulli concessa uiro. quem uultus
honestat, |
| |
dedecorant mores; animus quem pulchrior
ornat, |
| |
corpus destituit. bellis insignior
ille, |
| |
sed pacem foedat uitiis; hic publica
felix, |
| 30 |
sed priuata minus. partitim singula
quemque |
| |
nobilitant: hunc forma decens, hunc robur in
armis, |
| |
hunc rigor, hunc pietas, illum sollertia
iuris, |
| |
hunc suboles castique tori. sparguntur in
omnes, |
| |
in te mixta fluunt; et quae diuisa
beatos |
| 35 |
efficiunt, collecta
tenes. Quid facta
reuoluam |
| |
militiamque patris, cuius producere
famam, |
| |
si nihil egisset clarum nec fida
Valenti |
| |
dextera duxisset rutilantes crinibus
alas, |
| |
sufficeret natus Stilicho? mens ardua
semper |
| 40 |
a puero, tenerisque etiam fulgebat in
annis |
| |
fortunae maioris honos. erectus et
acer |
| |
nil breue moliri, nullis haerere
potentum |
| |
liminibus fatisque loqui iam digna
futuris. |
| |
iam tum conspicuus, iam tum uenerabilis
ibas |
| 45 |
spondebatque ducem celsi nitor igneus
oris |
| |
membrorumque modus, qualem nec carmina
fingunt |
| |
semideis. quacumque alte gradereris in
urbe, |
| |
cedentes spatiis adsurgentesque
uidebas |
| |
quamuis miles adhuc. taciti suffragia
uulgi |
| 50 |
iam tibi detulerant quidquid mox debuit
aula. |
| |
Vix primaeuus eras,
pacis cum mitteris auctor |
| |
Assyriae; tanta foedus cum gente
ferire |
| |
commissum iuueni. Tigrim transgressus et
altum |
| |
Euphraten Babylona petis. stupuere
seueri |
| 55 |
Parthorum proceres, et plebs pharetrata
uidendi |
| |
flagrauit studio, defixaeque hospite
pulchro |
| |
Persides arcanum suspirauere
calorem. |
| |
turis odoratae cumulis et messe
Sabaea |
| |
pacem conciliant arae; penetralibus
ignem |
| 60 |
sacratum rapuere adytis rituque
iuuencos |
| |
Chaldaeo strauere magi. rex ipse
micantem |
| |
inclinat dextra pateram secretaque
Beli |
| |
et uaga testatur uoluentem sidera
Mithram. |
| |
si quando sociis tecum uenatibus
ibant, |
| 65 |
quis Stilichone prior ferro penetrare
leones |
| |
comminus aut longe uirgatas figere
tigres? |
| |
flectenti faciles cessit tibi Medus
habenas; |
| |
torquebas refugum Parthis mirantibus
arcum. |
| |
Nubilis interea
maturae uirginis aetas |
| 70 |
urgebat patrias suspenso principe
curas, |
| |
quem simul imperioque ducem nataeque
maritum |
| |
prospiceret; dubius toto quaerebat ab
axe |
| |
dignum coniugio generum thalamisque
Serenae. |
| |
iudicium uirtutis erat; per castra, per
urbes, |
| 75 |
per populos animi cunctantis libra
cucurrit. |
75 cunctantis
O ] nutantis Heinsius || |
| |
tu legeris tantosque uiros, quos obtulit
orbis, |
| |
intra consilium uincis sensumque
legentis, |
77 consilium
C : concilium C | sensumque O : sensusque c :
censumque Barthius || |
| |
et gener Augustis, olim socer ipse
futurus, |
| |
accedis. radiis auri Tyriaque
superbit |
| 80 |
maiestate torus. comitata parentibus
exit |
| |
purpureis uirgo: stabat pater inde
tropaeis |
| |
inclutus; inde pium matris regina
gerebat |
| |
obsequium grauibus subnectens flammea
gemmis. |
| |
tunc et Solis equos, tunc exultasse
choreis |
| 85 |
astra ferunt mellisque lacus et flumina
lactis |
| |
erupisse solo, cum floribus aequora
uernis |
| |
Bosporos indueret roseisque euincta
coronis |
| |
certantes Asiae taedas Europa
leuaret. |
| |
Felix arbitrii
princeps, qui congrua mundo |
| 90 |
iudicat et primus censet quod cernimus
omnes. |
| |
talem quippe uirum natis adiunxit et
aulae, |
| |
cui neque luxuries bello nec blanda
periclis |
| |
otia nec lucis fructus pretiosior
umquam |
| |
laude fuit. quis enim Visos in claustra
feroces |
94 claustra
C : plaustra C || |
| 95 |
reppulit aut saeua Promoti caede
tumentes |
| |
Bastarnas una potuit delere ruina? |
| |
Pallantis iugulum Turno moriente
piauit |
| |
Aeneas, tractusque rotis ultricibus
Hector |
| |
irato uindicta fuit uel quaestus
Achilli: |
| 100 |
tu neque uaesano raptas uenalia
curru |
| |
funera nec uanam corpus meditaris in
unum |
| |
saeuitiam: turmas equitum peditumque
cateruas |
| |
hostilesque globos tumulo prosternis
amici; |
| |
inferiis gens tota datur. nec Mulciber
auctor |
| 105 |
mendacis clipei fabricataque uatibus
arma |
| |
conatus iuuere tuos: tot barbara
solus |
| |
milia iam pridem miseram uastantia
Thracen |
| |
finibus exiguae uallis conclusa
tenebas. |
| |
non te terrisonus stridor uenientis
Alani |
| 110 |
nec uaga Chunorum feritas, non falce
Gelonus, |
| |
non arcu pepulere Getae, non Sarmata
conto. |
111 Getae O ]
fortasse Getes || |
| |
extinctique forent penitus, ni more
maligno |
| |
falleret Augustas occultus proditor
aures |
| |
obstrueretque moras strictumque reconderet
ensem, |
| 115 |
solueret obsessos, praeberet foedera
captis. |
| |
Adsiduus castris
aderat, rarissimus urbi, |
| |
si quando trepida princeps pietate
uocaret; |
| |
uixque salutatis Laribus, uix coniuge
uisa, |
| |
deterso necdum repetebat sanguine
campum |
| 120 |
nec stetit Eucherii dum carperet oscula
saltem |
| |
per galeam. patris stimulos ignesque
mariti |
| |
uicit cura ducis. quotiens sub pellibus
egit |
122 uicit C :
uincit C || |
| |
Edonas hiemes et tardi flabra
Bootae |
| |
sub diuo Riphaea tulit! cumque igne
propinquo |
| 125 |
frigora uix ferrent alii, tum triste
rigentem |
| |
Danubium calcabat eques niuibusque
profundum |
| |
scandebat cristatus Athon lateque
corusco |
| |
curuatas glacie siluas umbone
ruebat. |
| |
nunc prope Cimmerii tendebat litora
Ponti, |
| 130 |
nunc dabat hibernum Rhodope nimbosa
cubile. |
| |
uos, Haemi gelidae ualles, quas saepe
cruentis |
| |
stragibus aequauit Stilicho, uos, Thracia,
testor, |
| |
flumina, quae largo mutastis sanguine
fluctus. |
| |
dicite, Bisaltae, uel qui Pangaea
iuuencis |
| 135 |
scinditis, offenso quantae sub uomere
putres |
| |
dissiliant glaebis galeae uel qualia
rastris |
| |
ossa peremptorum resonent inmania
regum. |
| |
Singula conplecti
cuperem, sed densior instat |
| |
gestorum series laudumque sequentibus
undis |
| 140 |
obruimur. genitor caesi post bella
tyranni |
| |
iam tibi commissis conscenderat aethera
terris. |
| |
ancipites rerum ruituro culmine
lapsus |
| |
aequali ceruice subis: sic Hercule
quondam |
| |
sustentante polum melius librata
pependit |
| 145 |
machina nec dubiis titubauit Signifer
astris |
| |
perpetuaque senex subductus mole
parumper |
| |
obstipuit proprii spectator ponderis
Atlans. |
| |
nulli barbariae motus; nil turbida
rupto |
| |
ordine temptauit nouitas, tantoque
remoto |
| 150 |
principe mutatas orbis non sensit
habenas. |
| |
nil inter geminas acies, ceu libera
frenis, |
| |
ausa manus. certe nec tantis dissona
linguis |
| |
turba nec armorum cultu diuersior
umquam |
| |
confluxit populus: totam pater undique
secum |
| 155 |
mouerat Auroram; mixtis hic Colchus
Hiberis, |
| |
hic mitra uelatus Arabs, hic crine
decorus |
| |
Armenius; hic picta Saces fucataque
Medus, |
| |
hic gemmata niger tentoria fixerat
Indus; |
| |
hic Rhodani procera cohors, hic miles
alumnus |
| 160 |
Oceani. ductor Stilicho tot gentibus
unus |
| |
quot uel progrediens uel conspicit occiduus
sol. |
| |
in quo tam uario uocum generumque
tumultu |
| |
tanta quies iurisque metus seruator
honesti |
| |
te moderante fuit, nullis ut uinea
furtis |
| 165 |
uel seges erepta fraudaret messe
colonum, |
| |
ut nihil aut saeuum rabies aut turpe
libido |
| |
suaderet, placidi seruirent legibus
enses. |
| |
scilicet in uulgus manant exempla
regentum, |
| |
utque ducum lituos, sic mores castra
secuntur. |
| 170 |
denique felices aquilas quocumque
moueres, |
| |
arebant tantis epoti milibus
amnes. |
| |
Illyricum peteres: campi montesque
latebant. |
| |
uexillum nauale dares: sub puppibus
ibat |
| |
Ionium, nullis succincta Ceraunia
nimbis |
174 nullis C :
nullum C : nullas Platnauer dubitanter || |
| 175 |
nec iuga Leucatae feriens spumantia
fluctu |
| |
deterrebat hiemps. tu si glaciale
iuberes |
| |
uestigare fretum, securo milite
ducti |
| |
stagna reluctantes quaterent Saturnia
remi; |
| |
si deserta Noti, fontem si quaerere
Nili, |
| 180 |
Aethiopum medios penetrarent uela
uapores. |
180 penetrarent C :
penetrassent C || |
| |
Te memor Eurotas, te
rustica Musa Lycaei, |
| |
te pastorali modulantur Maenala
cantu |
| |
Partheniumque nemus, quod te pugnante
resurgens |
| |
aegra caput mediis erexit Graecia
flammis. |
| 185 |
plurima Parrhasius tunc inter corpora
Ladon |
| |
haesit et Alpheus Geticis angustus
aceruis |
| |
tardior ad Siculos etiamnunc pergit
amores. |
| |
Miramur rapidis hostem
succumbere bellis, |
| |
cum solo terrore ruat? num classica
Francis |
| 190 |
intulimus? iacuere tamen. num Marte
Suebos |
| |
contudimus, quis iura damus? quis credere
possit? |
| |
ante tubam nobis audax Germania
seruit. |
| |
cedant, Druse, tui, cedant, Traiane,
labores: |
| |
uestra manus dubio quidquid discrimine
gessit, |
| 195 |
transcurrens egit Stilicho totidemque
diebus |
| |
edomuit Rhenum quot uos potuistis in
annis; |
| |
quem ferro, adloquiis, quem uos cum milite,
solus. |
| |
inpiger a primo descendens fluminis
ortu |
| |
ad bifidos tractus et iuncta paludibus
ora |
| 200 |
fulmineum perstrinxit iter; ducis impetus
undas |
| |
uincebat celeres, et pax a fonte
profecta |
| |
cum Rheni crescebat aquis. ingentia
quondam |
| |
nomina, crinigero flauentes uertice
reges, |
| |
qui nec principibus donis precibusque
uocati |
| 205 |
paruerunt, iussi properant segnique
uerentur |
| |
offendisse mora; transuecti lintribus
amnem |
| |
occursant ubicumque uelit. nec fama
fefellit |
| |
iustitiae: uidere pium, uidere
fidelem. |
| |
quem ueniens timuit, rediens Germanus
amauit. |
| 210 |
illi terribiles, quibus otia uendere
semper |
| |
mos erat et foeda requiem mercede
pacisci, |
| |
natis obsidibus pacem tam supplice
uultu |
| |
captiuoque rogant quam si post terga
reuincti |
| |
Tarpeias pressis subeant ceruicibus
arces. |
| 215 |
omne quod Oceanum fontesque interiacet
Histri |
| |
unius incursu tremuit; sine caede
subactus |
| |
seruitio Boreas exarmatique
Triones. |
| |
Tempore tam paruo tot
proelia sanguine nullo |
| |
perficis et luna nuper nascente
profectus |
| 220 |
ante redis quam plena fuit, Rhenumque
minacem |
| |
cornibus infractis adeo mitescere
cogis |
| |
ut Salius iam rura colat flexosque
Sygambrus |
| |
in falcem curuet gladios, geminasque
uiator |
| |
cum uideat ripas quae sit Romana
requirat; |
| 225 |
ut iam trans fluuium non indignante
Chauco |
| |
pascat Belga pecus, mediumque ingressa per
Albam |
| |
Gallica Francorum montes armenta
pererrent; |
| |
ut procul Hercyniae per uasta silentia
siluae |
| |
uenari tuto liceat, lucosque
uetusta |
| 230 |
religione truces et robur numinis
instar |
| |
barbarici nostrae feriant inpune
bipennes. |
| |
Vltro quin etiam
deuota mente tuentur |
| |
uictorique fauent. quotiens sociare
cateruas |
| |
orauit iungique tuis Alamannia
signis! |
| 235 |
nec doluit contempta tamen, spretoque
recessit |
| |
auxilio laudata fides. Prouincia
missos |
| |
expellet citius fasces quam Francia
reges |
| |
quos dederis. acie nec iam pulsare
rebelles, |
| |
sed uinclis punire licet; sub iudice
nostro |
| 240 |
regia Romanus disquirit crimina
carcer. |
| 244 |
res auidi concire nouas odioque
furentes |
244-45 huc dubitanter
transposui || |
| 245 |
pacis et ingenio scelerumque cupidine
fratres |
| 241 |
Marcomeres Sunnoque docent, quorum alter
Etruscum |
| |
pertulit exilium; cum se promitteret
alter |
| 243 |
exulis ultorem, iacuit mucrone
suorum. |
| 246 |
Post domitas Arctos
alio prorupit ab axe |
| |
tempestas et, ne qua tuis intacta
tropaeis |
| |
pars foret, Australis sonuit tuba. mouerat
omnes |
| |
Maurorum Gildo populos, quibus inminet
Atlans |
| 250 |
et quos interior nimio plaga sole
relegat; |
| |
quos uagus umectat Cinyps et proximus
hortis |
| |
Hesperidum Triton et Gir notissimus
amnis |
| |
Aethiopum, simili mentitus gurgite
Nilum; |
| |
uenerat et paruis redimitus Nuba
sagittis |
| 255 |
et uelox Garamans, nec quamuis tristibus
Hammon |
| |
responses alacrem potuit Nasamona
morari. |
| |
stipantur Numidae campi, stant puluere
Syrtes |
| |
Gaetulae, Poenus iaculis obtexitur
aer. |
| |
hi uirga moderantur equos; his fulua
leones |
| 260 |
uelamenta dabant ignotarumque
ferarum |
| |
exuuiae, uastis Meroe quas nutrit
harenis; |
| |
serpentum patulos gestant pro casside
rictus; |
| |
splendent uipereae squamosa pelle
pharetrae. |
| |
non sic intremuit Simois, cum montibus
Idae |
| 265 |
nigra coloratus produceret agmina
Memnon, |
| |
non Ganges, cum tela procul uibrantibus
Indis |
| |
inmanis medium uectaret belua
Porum. |
| |
Porus Alexandro, Memnon prostratus
Achilli, |
| |
Gildo nempe
tibi. Nec solum feruidus
Austrum, |
| 270 |
sed partes etiam Mauors agitabat
Eoas. |
| |
quamuis obstreperet pietas, his ille
regendae |
| |
transtulerat nomen Libyae scelerique
profano |
| |
fallax legitimam regni praetenderat
umbram. |
| |
surgebat geminum uaria formidine
bellum, |
| 275 |
hoc armis, hoc triste dolis. hoc Africa
saeuis |
| |
teinxeratt auxiliis, hoc coniuratus
alebat |
| |
insidiis Oriens. illinc edicta
meabant |
| |
corruptura duces, hinc frugibus atra
negatis |
278 atra O ]
fortasse alta || |
| |
urgebat trepidamque fames obsederat
urbem. |
| 280 |
exitiale palam Libycum, ciuile
pudoris |
| |
obtentu
tacitum. Tales utrimque procellae |
| |
cum premerent lacerumque alternis ictibus
anceps |
282 premerent C,
Heinsius : fremerent C || |
| |
imperium pulsaret hiemps, nil fessa
remisit |
| |
officii uirtus contraque minantia
fata |
| 285 |
peruigil euentusque sibi latura
secundos |
| |
maior in aduersis micuit: uelut arbiter
alni, |
| |
nubilus Aegaeo quam turbine uexat
Orion, |
| |
exiguo claui flexu declinat
aquarum |
| |
uerbera, nunc recta, nunc obliquante
carina, |
| 290 |
callidus, et pelagi caelique obnititur
irae. |
| |
Quid primum, Stilicho,
mirer? quod cautus ad omnes |
| |
restiteris fraudes, ut te nec noxia
furto |
| |
littera nec pretio manus inflammata
lateret? |
| |
quod nihil in tanto circum terrore
locutus |
| 295 |
indignum Latio? responsa quod ardua
semper |
| |
Eois dederis, quae mox effecta
probasti, |
| |
securus, quamuis et opes et rura
tenerent |
| |
insignesque domos? leuis haec iactura, nec
umquam |
| |
publica priuatae cesserunt commoda
causae. |
| 300 |
diuidis ingentes curas teque omnibus
unum |
| |
obicis, inueniens animo quae mente
gerenda, |
| |
efficiens patranda manu, dictare
paratus |
| |
quae scriptis peragenda forent. quae bracchia
centum, |
| |
quis Briareus aliis numero crescente
lacertis |
| 305 |
tot simul obiectis posset confligere
rebus, |
| |
euitare dolos, ueteres firmare
cohortes, |
| |
explorare nouas, duplices disponere
classes |
| |
quae fruges aut bella ferant, aulaeque
tumultum |
| |
et Romae lenire famem? quot nube
soporis |
| 310 |
immunes oculi per tot discurrere
partes, |
| |
tot loca sufficerent et tam longinqua
tueri? |
| |
Argum fama canit centeno lumine
cinctum |
| |
corporis excubiis unam seruasse
iuuencam! |
| |
Vnde tot allatae
segetes? quae silua carinas |
| 315 |
texuit? unde rudis tanto tirone
iuuentus |
| |
emicuit senioque iterum uernante
resumpsit |
| |
Gallia bis fractas Alpino uulnere
uires? |
| |
non ego dilectu, Tyrii sed uomere
Cadmi |
| |
tam subitas acies concepto dente
draconis |
| 320 |
exiluisse reor: Dircaeis qualis in
aruis |
| |
messis cum proprio mox bellatura
colono |
| |
cognatos strinxit gladios, cum semine
iacto |
| |
terrigenae galea matrem nascente
ferirent |
| |
armifer et uiridi floreret milite
sulcus. |
| 325 |
Hoc quoque non parua
fas est cum laude relinqui |
| |
quod non ante fretis exercitus adstitit
ultor |
| |
ordine quam prisco censeret bella
senatus. |
| |
neclectum Stilicho per tot iam saecula
morem |
| |
rettulit, ut ducibus mandarent proelia
patres |
| 330 |
decretoque togae felix legionibus
iret |
| |
tessera. Romuleas leges rediisse
fatemur, |
| |
cum procerum iussis famulantia cernimus
arma. |
| |
Tyrrhenum poteras
cunctis transmittere signis |
| |
et ratibus Syrtes, Libyam conplere
maniplis: |
| 335 |
consilio stetit ira minor, ne territus
ille |
| |
te duce suspecto Martis grauiore
paratu |
| |
aut in harenosos aestus zonamque
rubentem |
| |
tenderet aut solis fugiens transiret in
ortus |
| |
missurusue sibi certae solacia
mortis |
339 missurusue uel
missurusque uel missurusne O : missurisque Wakefield :
Massylumque Peter : uisurusque Ker || |
| 340 |
oppida dirueret flammis. res mira
relatu, |
| |
ne timeare times et, quem uindicta
manebat, |
| |
desperare uetas. quantum fiducia
nobis |
| |
profuit hostilis! saluae Karthaginis
arces; |
| |
illaesis Tyrii gaudent cultoribus
agri, |
| 345 |
quos potuit uastare fuga. spe captus
inani |
| |
nec se subripuit poenae nostrisque
pepercit: |
| |
demens, qui numero tantum, non robore
mensus |
| |
Romanos rapidis ibat ceu protinus
omnes |
| |
calcaturus equis et, quod iactare
solebat, |
| 350 |
solibus effetos mersurus puluere
Gallos. |
| |
sed didicit non Aethiopum geminata
uenenis |
| |
uulnera, non fusum crebris hastilibus
imbrem, |
| |
non equitum nimbos Latiis obsistere
pilis. |
| |
sternitur ignauus Nasamon, nec spicula
supplex |
| 355 |
iam torquet Garamans; repetunt deserta
fugaces |
| |
Autololes; pauidus proiecit missile
Mazax. |
| |
cornipedem Maurus nequiquam hortatur
anhelum; |
| |
praedonem lembo profugum uentisque
repulsum |
| |
suscepit merito fatalis Thabraca
portu |
| 360 |
expertum quod nulla tuis elementa
paterent |
| |
hostibus, et laetae passurum iurgia
plebis |
| |
fracturumque reos humili sub iudice
uultus. |
| |
Nil tribuat Fortuna
sibi. sit prospera semper |
| |
illa quidem; sed non uni certamina
pugnae |
| 365 |
credidimus totis nec constitit alea
castris |
| |
nutatura semel; si quid licuisset
iniquis |
| |
casibus, instabant aliae post terga
biremes; |
| |
uenturus dux maior
erat. Victoria nulla |
| |
clarior aut hominurn uotis optatior
umquam |
| 370 |
contigit. an quisquam Tigranen armaque
Ponti |
| |
uel Pyrrhum Antiochique fugam uel uincla
Iugurthae |
| |
conferat aut Persen debellatumque
Philippum? |
| |
hi propagandi ruerant pro limite
regni: |
| |
hic stabat Romana salus. ibi tempora
tutas |
| 375 |
traxerunt dilata moras: hic uincere
tarde |
| |
uinci paene fuit. discrimine Roma
supremo |
| |
inter supplicium populi deforme
pependit; |
| |
et tanto Libyam fructu maiore
recepit |
378-89 tanto . . . quanto
C, Scaliger : tantum . . . quantum C || |
| |
quam peperit, quanto grauiorem amissa
dolorem |
| 380 |
quam necdum quaesita mouent. quis Punica
gesta, |
| |
quis uos, Scipiadae, quis te iam, Regule,
nosset, |
| |
quis lentum caneret Fabium, si iure
perempto |
| |
insultaret atrox famula Karthagine
Maurus? |
| |
haec omnes ueterum reuocauit adorea
laurus. |
| 385 |
restituit Stilicho cunctos tibi, Roma,
triumphos. |
|
§ |
