| |
|
|
| |
Praefatio |
| |
| |
Carmina per thalamum quamuis festina
negare |
| |
nec uolui genero nec potui
socero. |
| |
hic socius, dux ille mihi, nostrique per
aulam |
| |
ordinis hic consors, emicat
ille prior. |
| 5 |
hunc mihi coniungit studiis communibus
aetas; |
| |
illum praeponit uel senium
uel honos. |
6
illum Hall : hunc mihi O || |
| |
carmen amor generi, soceri reuerentia
poscit |
| |
officio uatis, militis
obsequio. |
8
officio . . . obsequio O ] obsequio . . . officio Buslid.
|| |
| |
| |
Epithalamium |
| |
| |
Forte Venus blando
quaesitum frigore somnum |
| |
uitibus intexti gremio successerat
antri |
| |
densaque sidereos per gramina fuderat
artus |
| |
adclinis florum cumulo; crispatur
opaca |
| 5 |
pampinus et musto sudantem uentilat
uuam. |
| |
ora decet neclecta sopor; fastidit
amictum |
| |
aestus et exuto translucent pectore
frondes. |
| |
Idaliae iuxta famulae triplexque
uicissim |
| |
nexa sub ingenti requiescit Gratia
quercu. |
| 10 |
pinnati passim pueri quo quemque
uocauit |
| |
umbra iacent; fluitant arcus ramisque
propinquis |
| |
pendentes placido suspirant igne
pharetrae. |
| |
pars uigiles ludunt aut per uirgulta
uagantur, |
| |
scrutantur nidos auium uel roscida
laeti |
| 15 |
mala legunt, donum Veneri, flexusque
secuntur |
| |
palmitis et summas pinnis librantur in
ulmos, |
| |
defendunt alii lucum Dryadasque
procaces |
| |
spectandi cupidas et rustica numina
pellunt |
| |
siluestresque deos, longeque tuentibus
antrum |
| 20 |
flammea lasciuis intendunt spicula
Faunis, |
| |
cum subito uarius uicina clamor ab
urbe |
| |
et fausti iuuenum plausus mixtaeque
choreis |
| |
auditae per rura lyrae. Celerina per
omnes |
| |
Italiae canitur montes omnisque
maritum |
| 25 |
Palladium resonabat
ager. Peruenit ad
aures |
| |
uox iucunda deae strepituque excita
resedit |
| |
et reliquum nitido detersit pollice
somnum |
| |
utque fuit, turbata comas, intecta
papillas, |
| |
mollibus exurgit stratis interque
suarum |
| 30 |
agmen et innurneros Hymenaeum quaerit
Amores. |
| |
(hunc Musa genitum legit Cytherea
ducemque |
| |
praefecit thalamis; nullum iunxisse
cubile |
| |
hoc sine nec primas fas est attollere
taedas.) |
| |
conspicitur tandem. platano namque ille sub
alta |
| 35 |
fusus inaequales cera texebat
auenas |
| |
Maenaliosque modos et pastoralia
labris |
| |
murmura temptabat relegens orisque
recursu |
| |
dissimilem tenui uariabat harundine
uentum. |
| |
Restitit ut uidit
Venerem, digitisque remissis |
| 40 |
ad terram tacito defluxit fistula
lapsu. |
| |
dulce micant oculi; niueas infecerat
igni |
| |
solque pudorque genas; dubiam lanuginis
umbram |
| |
caesaries intonsa tegit. prior ipsa
silentem |
| |
conpellat: ‘numquamne, puer, dilecta
relinques |
| 45 |
carmina? maternis numquam satiabere
donis, |
| |
dedite Musarum studio nimiumque
parentis |
| |
aemule? quid medio tecum modularis in
aestu? |
| |
iamne tibi sordent citharae? iam lustra
Lycaei |
| |
atque pecus cordi redituraque rupibus
echo? |
| 50 |
huc ades et tantae nobis edissere
causas |
| |
laetitiae, cui pompa uiro tam clara
resultet, |
| |
quae noua dotetur uirgo; patriamque
genusque |
| |
pande, quibus terris orti, quo semine
ducti. |
| |
hand ignarus enim, nec te conubia
fallunt |
| 55 |
ulla; tuo primae libantur foedere
noctes.’ |
| |
Ille refert: ‘equidem
dudum te, diua, morantem |
| |
mirabar, quod adhuc tanti secura
maneres |
| |
coniugii. non parua tibi inandatur
origo. |
| |
fascibus insignes et legum culmine
fultac |
| 60 |
conuenere domus et qui lectissimus
orbi |
| |
sanguis erat. rubris quae fluctibus insula
latrat, |
| |
quis locus Aetbiopum, quae sic inperuia
famae |
| |
secessit regio, quo non rumore
secundo |
| |
Palladii penetrauit amor mentisque
benigna |
| 65 |
temperies doctique sales et grata
senectus? |
| |
per cunctos iit ille gradus aulaeque
labores |
| |
emensus tenuit summae fastigia
sedis |
| |
Eoum stabili moderatus iure
senatum. |
| |
hic splendor iuueni. cunabula prima
puellae |
| 70 |
Danubius ueteresque Tomi. Mauortia
matris |
| |
nobilitas spoliis armisque exultat
auitis |
| |
inmensamque trahit Celerini robore
lucem, |
| |
qui quondam Meroen iussus Nilumque
tueri, |
| |
cum sibi post obitus et Parthica fulmina
Cari |
| 75 |
sceptra daret miles rebusque inponere
uellet, |
| |
despexit fremitus et praetulit otia
regno. |
| |
respuit ingestum, quod ui, quod poscere
ferro |
| |
posthabita pietate solent. tum purpura
primum |
| |
inferior uirtute fuit meruitque
repulsam |
| 80 |
obuia maiestas. doluit Fortuna
minorem |
| |
se confessa uiro. magnum delata
potestas, |
| |
maiorem contempta probat. cognomina
sumpsit |
| |
plena ducum genitor. paulatim uectus ad
altum |
| |
princeps militiae, qua non inlustrior
extat |
| 85 |
altera, cunctorum tabulas adsignat
honorum, |
| |
rectorum tractat numeros, constringit in
unum |
86 rectorum
C : regnorum C | numeros C : numerum C
|| |
| |
sparsas imperii uires cuneosque
recenset |
| |
dispositos: quae Sarmaticis custodia
ripis, |
| |
quae saeuis obiecta Getis, quae Saxona
frenat |
| 90 |
uel Scottum legio, quantae cinxere
cohortes |
| |
Oceanum, quanto pacatur milite
Rhenus. |
| |
casta domus, sincera fides, industria
sollers. |
| |
elegit Stilicho; nil ultra laudibus
addi |
| |
iudicioue potest. tali nubente
puella |
| 95 |
nonne tibi cessare nefas? duc protinus
omnes, |
| |
duc age. marcentes cupio quassare
coronas |
| |
et uibrare faces et noctem ducere
ludo. |
| |
haec quoque non uilem iam fistula commodat
usum, |
| |
responsura
choris.’ Vix haec Hymenaeus; at
illa |
| 100 |
fontibus abluitur gelidis legemque
capillo |
| |
reddit et ornatum formae prelisque
solutis |
| |
Mira Dionaeae sumit uelamina
telae. |
| |
floribus extruitur currus; iuga floribus
halant; |
| |
florea purpureas adnectunt frena
columbas. |
| 105 |
undique concurrunt uolucres, quaecumque
frementem |
| |
permulcent Athesim cantu, quas Larius
audit, |
| |
quas Benacus alit, quas excipit amne
quieto |
| |
Mincius: ereptis obmutuit unda
querellis. |
| |
Eridani ripas et raucae stagna
Padusae |
| 110 |
diffugiens nudauit olor. laetantur
Amores |
| |
frenatisque truces auibus per nubila
uecti |
| |
ostentant se quisque deae magnoque
tumultu |
| |
confligunt pronique manus in uerbera
tendunt |
| |
atque inpune cadunt: lapsus meliore
uolatu |
| 115 |
consequitur uincitque suos auriga
iugales. |
| |
Vt thalami tetigere
fores, tum uere rubentes |
| |
desuper inuertunt calathos largosque
rosarum |
| |
imbres et uiolas plenis sparsere
pharetris, |
| |
collectas Veneris prato, quibus ipse
pepercit |
| 120 |
Sirius et teneras clementi sidere
fouit. |
| |
gemmatis alii per totum balsama
tectum |
| |
effudere cadis, duro quae saucius
ungue |
| |
Niliacus pingui desudat uulnere
cortex. |
| |
adgreditur Cytherea nurum flentemque
pudico |
| 125 |
detraxit matris gremio. matura
tumescit |
| |
uirginitas superatque niues ac lilia
candor |
| |
et patrium flauis testatur crinibus
Histrum. |
| |
tum dextram conplexa uiri dextramque
puellae |
| |
tradit et his ultro sancit conubia
dictis: |
| 130 |
‘Viuite concordes et
nostrum discite munus. |
| |
oscula mille sonent; liuescant bracchia
nexu; |
| |
labra ligent animas. neu tu uirtute
proterua |
| |
confidas, iuuenis: non est terrore
domanda, |
| |
sed precibus placanda tibi. concede
marito |
134 placanda O :
pacanda c || |
| 135 |
tu quoque neu Scythicas infensis unguibus
iras |
| |
exercere uelis: uinci patiare
rogamus. |
| |
sic uxor, sic mater eris. quid lumina
tinguis, |
| |
uirgo? crede mihi, quem nunc horrescis
amabis.’ |
| |
Dixit et aligera
geminos arcuque manuque |
| 140 |
praestantes de plebe uocat. puer ilicet
Aethon |
| |
et Pyrois rutilas respersi murice
plumas |
| |
prosiliunt puroque imbutis melle
sagittis |
| |
hic nuptam, petit ille uirum. sonuere
reducta |
| |
cornua; certa Notos pariter sulcauit
harundo |
| 145 |
et pariter fixis haeserunt tela
medullis. |
|
§ |
