|
|
|
|
Praefatio |
|
|
Carmina per thalamum quamuis festina
negare |
|
nec uolui genero nec potui
socero. |
|
hic socius, dux ille mihi, nostrique per
aulam |
|
ordinis hic consors, emicat
ille prior. |
5 |
hunc mihi coniungit studiis communibus
aetas; |
|
illum praeponit uel senium
uel honos. |
6
illum Hall : hunc mihi O || |
|
carmen amor generi, soceri reuerentia
poscit |
|
officio uatis, militis
obsequio. |
8
officio . . . obsequio O ] obsequio . . . officio Buslid.
|| |
|
|
Epithalamium |
|
|
Forte Venus blando
quaesitum frigore somnum |
|
uitibus intexti gremio successerat
antri |
|
densaque sidereos per gramina fuderat
artus |
|
adclinis florum cumulo; crispatur
opaca |
5 |
pampinus et musto sudantem uentilat
uuam. |
|
ora decet neclecta sopor; fastidit
amictum |
|
aestus et exuto translucent pectore
frondes. |
|
Idaliae iuxta famulae triplexque
uicissim |
|
nexa sub ingenti requiescit Gratia
quercu. |
10 |
pinnati passim pueri quo quemque
uocauit |
|
umbra iacent; fluitant arcus ramisque
propinquis |
|
pendentes placido suspirant igne
pharetrae. |
|
pars uigiles ludunt aut per uirgulta
uagantur, |
|
scrutantur nidos auium uel roscida
laeti |
15 |
mala legunt, donum Veneri, flexusque
secuntur |
|
palmitis et summas pinnis librantur in
ulmos, |
|
defendunt alii lucum Dryadasque
procaces |
|
spectandi cupidas et rustica numina
pellunt |
|
siluestresque deos, longeque tuentibus
antrum |
20 |
flammea lasciuis intendunt spicula
Faunis, |
|
cum subito uarius uicina clamor ab
urbe |
|
et fausti iuuenum plausus mixtaeque
choreis |
|
auditae per rura lyrae. Celerina per
omnes |
|
Italiae canitur montes omnisque
maritum |
25 |
Palladium resonabat
ager. Peruenit ad
aures |
|
uox iucunda deae strepituque excita
resedit |
|
et reliquum nitido detersit pollice
somnum |
|
utque fuit, turbata comas, intecta
papillas, |
|
mollibus exurgit stratis interque
suarum |
30 |
agmen et innurneros Hymenaeum quaerit
Amores. |
|
(hunc Musa genitum legit Cytherea
ducemque |
|
praefecit thalamis; nullum iunxisse
cubile |
|
hoc sine nec primas fas est attollere
taedas.) |
|
conspicitur tandem. platano namque ille sub
alta |
35 |
fusus inaequales cera texebat
auenas |
|
Maenaliosque modos et pastoralia
labris |
|
murmura temptabat relegens orisque
recursu |
|
dissimilem tenui uariabat harundine
uentum. |
|
Restitit ut uidit
Venerem, digitisque remissis |
40 |
ad terram tacito defluxit fistula
lapsu. |
|
dulce micant oculi; niueas infecerat
igni |
|
solque pudorque genas; dubiam lanuginis
umbram |
|
caesaries intonsa tegit. prior ipsa
silentem |
|
conpellat: numquamne, puer, dilecta
relinques |
45 |
carmina? maternis numquam satiabere
donis, |
|
dedite Musarum studio nimiumque
parentis |
|
aemule? quid medio tecum modularis in
aestu? |
|
iamne tibi sordent citharae? iam lustra
Lycaei |
|
atque pecus cordi redituraque rupibus
echo? |
50 |
huc ades et tantae nobis edissere
causas |
|
laetitiae, cui pompa uiro tam clara
resultet, |
|
quae noua dotetur uirgo; patriamque
genusque |
|
pande, quibus terris orti, quo semine
ducti. |
|
hand ignarus enim, nec te conubia
fallunt |
55 |
ulla; tuo primae libantur foedere
noctes. |
|
Ille refert: equidem
dudum te, diua, morantem |
|
mirabar, quod adhuc tanti secura
maneres |
|
coniugii. non parua tibi inandatur
origo. |
|
fascibus insignes et legum culmine
fultac |
60 |
conuenere domus et qui lectissimus
orbi |
|
sanguis erat. rubris quae fluctibus insula
latrat, |
|
quis locus Aetbiopum, quae sic inperuia
famae |
|
secessit regio, quo non rumore
secundo |
|
Palladii penetrauit amor mentisque
benigna |
65 |
temperies doctique sales et grata
senectus? |
|
per cunctos iit ille gradus aulaeque
labores |
|
emensus tenuit summae fastigia
sedis |
|
Eoum stabili moderatus iure
senatum. |
|
hic splendor iuueni. cunabula prima
puellae |
70 |
Danubius ueteresque Tomi. Mauortia
matris |
|
nobilitas spoliis armisque exultat
auitis |
|
inmensamque trahit Celerini robore
lucem, |
|
qui quondam Meroen iussus Nilumque
tueri, |
|
cum sibi post obitus et Parthica fulmina
Cari |
75 |
sceptra daret miles rebusque inponere
uellet, |
|
despexit fremitus et praetulit otia
regno. |
|
respuit ingestum, quod ui, quod poscere
ferro |
|
posthabita pietate solent. tum purpura
primum |
|
inferior uirtute fuit meruitque
repulsam |
80 |
obuia maiestas. doluit Fortuna
minorem |
|
se confessa uiro. magnum delata
potestas, |
|
maiorem contempta probat. cognomina
sumpsit |
|
plena ducum genitor. paulatim uectus ad
altum |
|
princeps militiae, qua non inlustrior
extat |
85 |
altera, cunctorum tabulas adsignat
honorum, |
|
rectorum tractat numeros, constringit in
unum |
86 rectorum
C : regnorum C | numeros C : numerum C
|| |
|
sparsas imperii uires cuneosque
recenset |
|
dispositos: quae Sarmaticis custodia
ripis, |
|
quae saeuis obiecta Getis, quae Saxona
frenat |
90 |
uel Scottum legio, quantae cinxere
cohortes |
|
Oceanum, quanto pacatur milite
Rhenus. |
|
casta domus, sincera fides, industria
sollers. |
|
elegit Stilicho; nil ultra laudibus
addi |
|
iudicioue potest. tali nubente
puella |
95 |
nonne tibi cessare nefas? duc protinus
omnes, |
|
duc age. marcentes cupio quassare
coronas |
|
et uibrare faces et noctem ducere
ludo. |
|
haec quoque non uilem iam fistula commodat
usum, |
|
responsura
choris. Vix haec Hymenaeus; at
illa |
100 |
fontibus abluitur gelidis legemque
capillo |
|
reddit et ornatum formae prelisque
solutis |
|
Mira Dionaeae sumit uelamina
telae. |
|
floribus extruitur currus; iuga floribus
halant; |
|
florea purpureas adnectunt frena
columbas. |
105 |
undique concurrunt uolucres, quaecumque
frementem |
|
permulcent Athesim cantu, quas Larius
audit, |
|
quas Benacus alit, quas excipit amne
quieto |
|
Mincius: ereptis obmutuit unda
querellis. |
|
Eridani ripas et raucae stagna
Padusae |
110 |
diffugiens nudauit olor. laetantur
Amores |
|
frenatisque truces auibus per nubila
uecti |
|
ostentant se quisque deae magnoque
tumultu |
|
confligunt pronique manus in uerbera
tendunt |
|
atque inpune cadunt: lapsus meliore
uolatu |
115 |
consequitur uincitque suos auriga
iugales. |
|
Vt thalami tetigere
fores, tum uere rubentes |
|
desuper inuertunt calathos largosque
rosarum |
|
imbres et uiolas plenis sparsere
pharetris, |
|
collectas Veneris prato, quibus ipse
pepercit |
120 |
Sirius et teneras clementi sidere
fouit. |
|
gemmatis alii per totum balsama
tectum |
|
effudere cadis, duro quae saucius
ungue |
|
Niliacus pingui desudat uulnere
cortex. |
|
adgreditur Cytherea nurum flentemque
pudico |
125 |
detraxit matris gremio. matura
tumescit |
|
uirginitas superatque niues ac lilia
candor |
|
et patrium flauis testatur crinibus
Histrum. |
|
tum dextram conplexa uiri dextramque
puellae |
|
tradit et his ultro sancit conubia
dictis: |
130 |
Viuite concordes et
nostrum discite munus. |
|
oscula mille sonent; liuescant bracchia
nexu; |
|
labra ligent animas. neu tu uirtute
proterua |
|
confidas, iuuenis: non est terrore
domanda, |
|
sed precibus placanda tibi. concede
marito |
134 placanda O :
pacanda c || |
135 |
tu quoque neu Scythicas infensis unguibus
iras |
|
exercere uelis: uinci patiare
rogamus. |
|
sic uxor, sic mater eris. quid lumina
tinguis, |
|
uirgo? crede mihi, quem nunc horrescis
amabis. |
|
Dixit et aligera
geminos arcuque manuque |
140 |
praestantes de plebe uocat. puer ilicet
Aethon |
|
et Pyrois rutilas respersi murice
plumas |
|
prosiliunt puroque imbutis melle
sagittis |
|
hic nuptam, petit ille uirum. sonuere
reducta |
|
cornua; certa Notos pariter sulcauit
harundo |
145 |
et pariter fixis haeserunt tela
medullis. |
§ |